Jak uczyć dzieci rozwiązywania konfliktów? - prezent

Konflikt to sytuacja, w której doświadczamy zderzenia interesów, potrzeb, wartości, dążeń dwóch osób. To sytuacja, w której dwie osoby chcą czegoś innego lub w inny sposób (a przynajmniej tak im się wydaje).

Konflikty są nieodłączną częścią życia, a umiejętność rozwiązywania ich ma ogromne znaczenie dla jakości życia.

W tym wpisie znajdziecie garść informacji na temat tego czego potrzebuje dziecko, by efektywnie radzić sobie z konfliktami.

Umiejętności, których potrzebuje dziecko:

Regulacja pobudzenia emocjonalnego

Zanim dziecko będzie w stanie przystąpić do rozwiązywania konfliktu musi obniżyć swoje pobudzenie do poziomu umożliwiającego mu słuchanie i logiczne myślenie. To bardzo ważny etap ponieważ w stanie silnego pobudzenia emocjonalnego następuje “odcięcie” wyższych partii mózgu, które odpowiadają za empatię, rozwiązywanie problemów i przewidywanie konsekwencji.

To co możemy zrobić “na gorąco” czyli, gdy konflikt się dzieje, to dać dziecku chwilę na to, by emocje opadły lub jeśli mamy to przećwiczone zaproponować mu którąś ze strategii obniżających pobudzenie (ćwiczenia oddechowe, uważnościowe). Fajne karty do pracy w tym obszarze polecałyśmy wam tutaj

O tym jak rozmawiać z dziećmi o równowadze pisałyśmy też tutaj

Uważne słuchanie, czyli umiejętność skupienia się na tym, co mówi druga osoba, odsuwając na chwilę to, co samemu ma się do powiedzenia.
Umiejętność jasnego komunikowania swoich potrzeb, czyli mówienie o sobie i o tym czego się chce, zamiast obrażania innych i komentowania ich zachowania.

W tym temacie fajne ćwiczenia zaproponujemy wam już niebawem w naszych nowych ebookach dla nastolatków – śledźcie nas uważnie :).

Umiejętność generowania różnych rozwiązań, elastycznego myślenia. Dzieci potrzebują wielokrotnie doświadczyć, że mogą mówić o swoich pomysłach, bez ryzyka, że zostaną ośmieszone, skrytykowane lub zlekceważone. Celem edukacji powinno być też wykształcenie w dziecku przekonania, że każdy problem lub konflikt można rozwiązać na więcej niż jeden sposób.

Jak wspierać dziecko w nabywaniu tych umiejętności w od najmłodszych lat?

Jakoś się tak po szkolnemu utarło, że skoro chcemy dziecko nauczyć to powinniśmy zaproponować mu jakieś ćwiczenia lub coś wytłumaczyć. Jeśli natomiast chodzi o życiowe umiejętności, to najlepszym nauczycielem jest samo życie. My dorośli powinniśmy zadbać o to, by być dla dziecka dobrym modelem rozwiązywania sytuacji konfliktowych niezależnie, czy jesteśmy rodzicem, babcią, dziadkiem, nauczycielem czy specjalistą. W każdej relacji zdarzają się konflikty, a każdy z nich to potencjalna okazja do uczenia się.

Dobry model, czyli jak zachować się dorośle w konflikcie z dzieckiem?

Nie unikaj konfliktów za wszelką cenę, ale też nie eskaluj niepotrzebnie. To Ty jesteś dorosły/a. Daj chwilę sobie i dziecku na głębszy oddech. Ustal czy walczysz teraz o życie czy tylko np. o umycie włosów lub kolczyk w uchu. Jak o to drugie, to podejdź do tego zadaniowo.

Usłysz dziecko – odejdź na chwilę myślami od swojego stanowiska i posłuchaj co dziecko mówi. Powtórz to swoimi słowami np. „mówisz, że chcesz jeszcze zostać na placu zabaw”.
Nazwij potrzeby – usłysz coś więcej niż to, co dziecko mówi (potrzeba odnosi się do tego o co dziecku chodzi), oraz zobacz trochę więcej niż to do czego próbujesz dziecko skłonić (pomocne pytania dla dorosłych: o co mi chodzi?, po co się przy tym upieram?). Możemy powiedzieć np. „chcesz jeszcze pozjeżdżać na tej zjeżdżalni i jest tu dużo twoich kolegów, z którymi rzadko się bawisz. Ja natomiast bardzo zmarzłam i jestem głodna. Chcę wrócić do domu na obiad i napić się herbaty”.
Zaproś do poszukiwania rozwiązań – „Co możemy zrobić żebyśmy oboje byli zadowoleni?”, „Co teraz… jaki masz pomysł?”, „Mam pomysł co z tym zrobić… chcesz usłyszeć?”. Bądź otwarty na niestandardowe rozwiązania (zanim odmówisz zapytaj siebie “dlaczego nie?”).

Jeśli potrzebujesz mieć te kroki zawsze na oku lub chcesz podzielić się tą wiedzą z innymi dorosłymi przygotowaliśmy dla Ciebie PLAKAT, który możesz pobrać tutaj